năm mươi cảnh giới

tâm như họa sư

họa chủng chủng ngũ ấm

(Pháp Hoa kệ phẩm)

    Ngũ ấm hay ngũ uẩn là chữ của kinh sách Phật giáo, chỉ năm thứ tích tụ và hòa hợp tạo thành thân tâm con người. Năm thứ đó gồm có Sắc, Thọ, Tưởng, Hành, Thức. Người ta do vọng tưởng phân biệt mà thọ sanh luân hồi trong ngũ ấm.Như đối với Sắc mà nhiễm Sắc thì tùy Sắc mà thọ sanh... Con đường tu hành thiền để vượt ra ngoài ngũ ấm, không bị ngũ ấm ràng buộc. Cho nên ngài Quán Thế Âm Bồ Tát tu chứng Bát Nhã Ba La Mật đã soi thấy ngũ ấm đều không mà được giải thoát. Xem thế đủ biết thiền rất giản dị, chỉ là đoạn đường từ có trở về không. Chấm dứt mọi móng tâm, không phân biệt sai khác, thiện ác, để bước vào quê hương vô phân biệt trí, quê hương của tánh không.

    Nhưng hỡi ơi trên con đường ấy lại lắm nhiêu khê, đầy ma sự, kinh gọi là ấm-ma. Kinh Lăng Nghiêm chỉ rõ các ấm ma ấy, tùy tiện hiện ra trên đường. Mỗi ấm ma là một cảnh giới. Mỗi ấm có mười ấm ma, mười cảnh giới. Đi hết ngũ ấm là đi qua năm mươi cảnh giới, năm mươi ấm ma, năm mươi ma sự.

   Trái tim cũng là gốc của tất cả mọi ma sự, cho nên tất cả mọi cảnh giới đều tùy tâm mà biến hiện. Thế giới hiện  tượng này  do đó chỉ là hư không và ảo mộng. Hỡi ơi, hư không sinh trong tim ta, như mây điểm trên bầu trời. Nếu mỗi cảnh giới đều chứa một vì sao, thì tôi mong mỗi vì sao sẽ chuyển y thành hạt lệ rơi xuống nắng trần gian. Để nắng trần gian co lệ thành muối. Đó là muối của trời. Muối của trời sẽ làm mặn lại muối của đất đã mất mùi đi. 

    Khi tôi viết tới đây thì nghe tin đức Đạt Lai Lạt Ma, vị Phật sống của Tây Tạng được trao giải Nobel hòa bình 1989. Tôi chợt nghe như có tiếng của Jesus Christ vọng về từ Phúc Âm:

    Các ngươi là muối của đất. Muối vốn tốt, song nếu muối mất mùi đi thì lấy chi mà làm mặn lại ? Khá có muối trong các ngươi, và hãy hòa thuận cùng nhau.

    Và tôi tìm đọc lại kinh Lăng Nghiêm, quyển 9,đoạn II, như một lời đáp bản Phúc Âm.

    Và tôi làm được bài thơ tặng ngài Đạt Lai Lạt Ma Tây Tạng

                        năm mươi cảnh giới

                        năm mươi cảnh giới năm lần cửa

                        huyền hoặc trăng rằm phơi núi mây

                        một niệm đầy vơi khơi mấy chốc

                        hai tầng cao thấp lấp trăm năm

                        ô kìa đã mấy ngàn năm

                        cánh sen bát nhã vẫn nằm trong ao

                        ô kìa giữa cõi chiêm bao

                        cánh tay nước cuốn lao chao bơi hoài

                        năm mươi cảnh giới năm mươi cửa

                        huyền hoặc trăng về một cửa không

                        tường vũ anh thy 

                        san jose 5/10/1989

      
(Trích trong Tác Giả Tác Phẩm; Thế Giới Lưu Vong Hôm Nay xuất bản 1989; gồm: Cao Đông Khánh, Đỗ Kh.,Đoàn Văn Xuyên, Khánh Trường, Lê Uyên Phương, Lê Thị Huệ, Trần Trúc Giang, Tường Vũ Anh Thy)