thay đổi một thói quen

Tình cờ đọc báo chơi thấy có tin nhiều sinh viên phản đối trường đại học Swansea ở Anh vì một thông báo được dán ở khắp nơi trong khuôn viên nhà trường như sau:

 
nguồn:Swansea University puts up toilet instruction posters

Trường đại học này có khoảng 18,000 sinh viên từ nhiều quốc gia. Ban quản trị nhà trường đã cho rằng các cầu tiêu công cộng bị ô uế rối loạn vì sự đa văn hóa của sinh viên, do những thói quen xã hội, không xử dụng cầu tiêu theo tiêu chuẩn Tây Phương. Tôi thấy quá đúng. Nhớ lại những ngày còn trong trại tị nạn ở Fort Chaffee, Arkansas năm 1975, các cầu tiêu công cộng cũng bị tai nạn y như vậy. Phần đông người Việt Nam bấy giờ quen ngồi xổm (chồm hổm), trong đó có tôi. Ngồi bệt xuống bồn cầu, rất khó tống các chất thải trong bụng ra ngoài. Chính tôi phải tập mãi ba tháng sau mới quen cách ngồi mới!

Bấy giờ rất nhiều chính người Việt than phiền chê trách người Việt vì thói quen này. Tôi nghe cũng …hơi mắc cở! Sau nghĩ lại thấy chẳng có gì phải mặc cảm xấu hổ cả. Đời sống cũ ở Việt Nam trước 1975 hầu hết cầu tiêu làm theo kiểu bàn cầu chứ không phải bồn cầu. Các cầu tiêu có bồn rất ít, chỉ rải rác đặc biệt ở các thành phố lớn, và các nhà giàu. Và ngồi xổm cũng là thói quen từ rất lâu đời trong sinh hoạt hàng ngày, nhẹ nhàng thoải mái… Ta có câu: nhập giang tùy khúc, nhập gia tùy tục. Nhưng bất cứ sự thay đổi thói quen nào cũng cần thời gian.

Trở lại câu chuyện trường đại học ở bên Anh, sau khi dán bảng thông báo bị sinh viên phản đối, thì một thời gian sau đó đã vãn hồi được trật tự cầu tiêu! Còn ở trại tị nạn bên Mỹ, không thấy dán bảng, nhưng cũng chỉ một thời gian sau các cầu tiêu cũng được …vãn hồi! Điều này cho ta thấy sự khác biệt gì giữa Anh và Mỹ? Sự khác biệt gì giữa người Việt và ...các xứ khác?