Sự Tích Cái Nấm Mèo

Tường Vũ Anh Thy kể

Ngày xưa có một chị mèo tam thể. Thông thường thì mũi mèo rất nhỏ nhắn xinh xắn, nhưng chị lại có cái mũi rõ to.Tuy cả làng mèo đều công nhận là chị vừa đẹp vừa hiền vừa thông minh tài giỏi, nhưng chị mèo vẫn ấm ức khó chịu với cái mũi to của mình.  Chị mèo rất ít nói, song mỗi khi mở miệng là chị nói thật, nói thẳng. Có lúc sự thẳng thắn làm các bạn mèo tức giận, thành ra chị mèo ít bạn.

Trong sơn động phía bắc có Ông-Mèo-Thông-Thái lông vàng được cả làng mèo ưa mến vì ông hay giúp đỡ và gỡ rối cho họ. Đầu năm ông mèo vào làng dự hội Tết. Đến đâu ông cũng vui vẻ chào hỏi và cười nói những dự tính tươi đẹp cho năm mới. Thấy chị mèo e thẹn một mình, ông mèo ân cần hỏi han và tấm tắc khen chị có quí tướng. Chính cái mũi to đặc sắc đã cho chị mèo có nhiều khả năng phi thường. Từ đó họ quen nhau. Chị mèo hay đến và tâm sự với ông mèo như một người bạn rất quí. Lâu dần họ yêu nhau và lấy nhau .

Nhưng rồi chị mèo vẫn bị cái mũi to của mình ám ảnh day dứt. Một hôm chị gặp anh mèo trắng xa lạ đi qua làng. Anh mèo đon đả :

-         Aa! Chào cô ! Cô là người xinh đẹp nhất mà tôi nhìn thấy đấy  Nhưng nếu cô mà uống được hạt-lệ-lơ-lửng thì bảo đảm cô trở thành hoa hậu thế giới! Vì hạt-lệ-lơ-lửng có  khả năng làm mũi cô nhỏ nhắn xinh đẹp tuyệt vời !

-         Hạt lệ à ? Là cái gì vậy? Đi đâu mà tìm ? Chị mèo run giọng hỏi dồn.

-         Ah! Đó là thứ hạt trong suốt  lơ lửng trong không gian. Nó sẽ biến mất nếu tiếp xúc với bất kỳ thứ gì. Chỉ uống được khi nó đang lơ lửng. Cô cứ theo tôi qua cánh rừng bên kia, tôi sẽ giúp cô toại nguyện. Cô đi bây giờ nhé ?

-         Ồ chưa ! Tôi phải hỏi ý kiến của chồng tôi đã.

-         Tùy cô. Cơ hội này rất hiếm. Đi ngay bây giờ mới kịp.

Chị mèo đắn đo một lúc rồi bằng lòng. Anh mèo trắng bèn nắm tay chị mèo đưa đi tìm hạt lệ. Đó là giọt nước mắt người, gọi là hạt-lệ-lơ-lửng. Chị mèo uống xong quả nhiên mũi nhỏ lại. Chị thích quá, nghĩ Ông-Mèo-Thông-Thái chồng mình không biết hạt -lệ-lơ-lửng thì cũng chả thông thái gì. Chị mèo bèn ở với anh mèo trắng.

Từ ngày uống hạt-lệ-lơ-lửng, tuy mũi nhỏ nhắn xinh đẹp, nhưng tai chị mèo tam thể cũng nhỏ theo. Chị mất dần những khả năng phi thường. Trước kia chị có thể phát hiện ra chuột và rắn cách xa ba cái nhà, thì bây giờ chị chỉ kịp thấy chúng vụt qua mà không đuổi kịp. Chị vốn nổi tiếng về tài bay lượn từ mái nhà này sang mái nhà nọ, tài trèo cao tít tắp, thì nay chị rụt rè đi quanh quẩn dưới đất. Nhất là đầu óc chị mèo vốn nhanh nhậy và dũng cảm, nhiều sáng tạo, đã không còn nữa. Anh mèo trắng bồ chị lại ít ở nhà, anh mải theo ve vãn các cô mèo khác. Chị mèo không ghen tức, mà chỉ thấy biếng nhác chán chường.

Đến tối 23 Tết chị mèo tam thể chạnh nhớ người chồng cũ là Ông-Mèo -Thông-Thái, chị đi về thăm. Đến nơi, chị mèo mới biết ông mèo đã chết trong sơn động. Một nguồn cảm xúc mãnh liệt bỗng dâng lên làm chị mèo ứa nước mắt. Những hạt -lệ -lơ -lửng chị uống trước kia theo giòng nước mắt trôi theo… Chị mèo tam thể chết mà hồn còn vương vẩn nương theo con cá chép của Ông Táo lên trời. Trời bèn cho chị đoàn tụ. Đêm 30 Tết, theo Ông Táo trở lại trần gian, chị mèo tam thể nhìn thấy xác Ông -Mèo Thông -Thái đã mọc thành cây xanh, hồn chị ríu rít bám quanh thân cành thành những nụ nấm nhỏ xíu. Người ta gỡ nấm ấy ngâm vào nước thì nở ra rất to, và gọi là Nấm Mèo. Miền bắc Việt Nam gọi là mộc nhĩ (tai gỗ) là nấm dùng nhiều nhất cho các món ăn cúng giỗ và tết như :giò thủ, thịt đông, nem cua, chả rán, phá sồi bóng, thang, mọc, miến v.v.

tvat 2/2/11